Hoofdstuk 1 Licht in openbare ruimte
Lichtbronnen hebben invloed op kwaliteit leefomgeving
Gemeente Losser streeft naar een goede kwaliteit van de leefomgeving. De gemeente draait zelf aan de knoppen om ervoor te zorgen dat haar eigen verlichting de openbare ruimte zo min mogelijk verstoort. De kwaliteit van die ruimte wordt echter in de donkere uren niet alleen beïnvloed door openbare verlichting. Andere lichtbronnen bepalen mede het beeld:
- verlichting van winkels en bedrijven: reclameverlichting, gevelverlichting, terreinverlichting
- verlichting in het landelijk gebied: open verlichte stallen, verlichting bij paardenbakken inclusief maneges, terreinverlichting agrarische bedrijven
- verlichting van sportterreinen: sportveldverlichting, verlichting parkeerterreinen
- recreatieve verlichting: bungalowparken, campings, horecagelegenheden
- verlichting bij woningen: voordeurverlichting, tuinverlichting
De variëteit aan vormen, kleuren en toepassingen neemt toe, onder andere door LED verlichting. In de afgelopen decennia groeide in Nederland de totale lichtuitstoot met gemiddeld 4% per jaar. Dit is afgevlakt door de economische recessie en de ontwikkeling van beter gerichte armaturen. Het aantal lichtpunten blijft echter hoog.
Licht is positief en negatief
Lichtbronnen in de buitenruimte stellen ons in staat om in de avond en de nacht diverse activiteiten uit te voeren. De openbare verlichting van de gemeente levert daar een grote bijdrage aan in het kader van verkeersveiligheid, sociale veiligheid en een positieve sfeer en beleving op straat.
Echter, steeds meer mensen in Nederland vinden een overdaad aan kunstlicht storend in hun directe omgeving of in het landschap:
- het kost energie
- het vermindert het aantal zichtbare sterren
- kunstlicht kan flora en fauna èn de nachtrust van mensen verstoren
- soms overstralen de lichtbronnen de openbare verlichting en zijn ze storend voor de weggebruiker
- in extreme gevallen kunnen ze zelfs verblinding veroorzaken
De gemeente Losser is relatief donker vergeleken met de grote steden. De gemeente ziet het als haar taak om de kwaliteit van de openbare ruimte te blijven bewaken en waar mogelijk te versterken. Daarom heeft zij niet alleen beleid voor openbare verlichting maar geeft zij ook aandacht aan de overige lichtbronnen in de openbare ruimte. Losser vraagt de eigenaren/beheerders van deze lichtbronnen om spaarzaam, functioneel en duurzaam te verlichten met als doel:
- het landelijke en groene karakter van de gemeente te behouden en versterken
- de kwaliteit van de openbare ruimte te verhogen
- lichthinder voor mens en dier tegen te gaan
- onnodig energieverbruik te voorkomen
Enkele belangrijke begrippen
Bij het beoordelen van de kwaliteit van de openbare verlichting, worden onderstaande termen in onderlinge samenhang gebruikt. U kunt de woorden aanklikken en wordt naar andere factsheets doorgelinkt waarin dit onderwerp wordt besproken.
Verlichtingssterkte (hoeveelheid licht die valt op een vierkante meter wegdek)
Gelijkmatigheid (spreiding van het licht = de verhouding tussen de laagste en de gemiddelde verlichtingssterkte op het wegdek)
Richtlijn Openbare Verlichting (ROVL-2011)
Lichtkleuren (openbare verlichting is in diverse kleuren en in diverse tinten wit verkrijgbaar)
Openbare verlichting is meer dan straatverlichting
De gemeente is eigenaar en beheerder van ongeveer 4500 lantaarnpalen (in het jaar 2016) langs wegen, in wijken, op pleinen en op parkeerplaatsen. Daarnaast is er verlichting rond de openbare gebouwen (sporthallen, gemeentehuis) in plattegronden en bushokjes. Meer informatie leest u in onderstaande beschrijvingen bij de foto′s:
Foto 1: Bushokjes worden door een commerciële partij geëxploiteerd in samenwerking met de gemeente Enschede. Bekeken wordt in overleg met de exploitant of er energiebesparing haalbaar is door andere lampen toe te passen en het uitschakelen van de verlichting nadat de laatste bus is geweest.
Foto 2: Plattegrondkasten worden energiezuinig verlicht. Soms kan de verlichting minder fel, zeker in een donkere omgeving kunnen ze verblindend of storend zijn. Een systeem met aanwezigheidsdetectie zou ideaal zijn.
Foto 3: De gemeente is ook voor de ANWB richtingaanwijsborden verantwoordelijk.
Foto′s: Het gemeentehuis en het Raadhuisplein zijn bescheiden verlicht met nostalgische armaturen. Bij de vijverzijde is meer licht geplaatst in verband met sociale veiligheid. Aan de achterzijde is de parkeerplaats met het trottoir bescheiden verlicht.