Dimmen

Dimmen van wegverlichting

Als er meer verkeer is, is er een hoger lichtniveau gewenst. Dit komt omdat de rijtaak ingewikkelder is als het druk is op de weg. ′s Avonds laat en ′s nachts, als er bijna geen verkeer is, is er minder licht nodig. Door te dimmen kun je de hoeveelheid licht afstemmen op de hoeveelheid verkeer. Voordelen zijn:

• minder energieverbruik
• minder lichthinder en lichtvervuiling
• lampen gaan langer mee
• de hoeveelheid licht is afgestemd op de behoefte van dat moment

Onderstaande foto′s geven een doorgaande weg weer die verlicht is op 100% en 70% verlichtingssterkte. Weggebruikers hebben over het algemeen geen last van dimmen. Sterker nog, de ervaring leert dat ze het verschil niet opmerken. Kennelijk is minder licht (bij goede omstandigheden van weer en verkeer) voor veel weggebruikers voldoende. 

Foto′s: doorgaande weg met respectievelijk 100% en 70% verlichtingssterkte. Belangrijk is dat het wegverloop en het verkeer voldoende zichtbaar zijn. (foto′s beschikbaar gesteld door Philips/Indal)

Statisch dimmen en dynamisch dimmen

Er zijn grofweg drie soorten dimsystemen voor wegverlichting.

1. Statisch dimmen

Dit betekent dat op vaste momenten het licht wordt teruggedimd en ’s morgens desgewenst weer wordt opgeschakeld naar 100%. De meerkosten van een statisch dimsysteem worden in veel gevallen terugverdiend door het lagere stroomverbruik en doordat de lampen langer meegaan. Het systeem is niet flexibel omdat (bij wijziging van het dimschema) in elk armatuur de schakeling handmatig moet worden aangepast.

2. Dynamisch dimmen

Dit is een meer hightec systeem, waarbij steeds wordt gemeten hoeveel verkeer er op dat moment is. Ook kunnen de weersomstandigheden worden meegenomen. De hoeveelheid licht wordt daar continu op aangepast. De gemeente kan zelf de hoeveelheid licht opschakelen, bijvoorbeeld tijdens wegwerkzaamheden. Dit systeem is duurder in de aanschaf, maar kan zeer bruikbaar zijn op wegen waar de verkeersdrukte sterk varieert.

3. Aansturen op afstand

Met nieuwe ′smart lighting′ technieken kunnen masten op afstand worden aangestuurd (aan- en uitgeschakeld en gedimd) en krijgt de gemeente ook een signaal als de verlichting defect is.

Foto′s: op de Havezatensingel dimt de gemeente de verlichting net als op de Lutterstraat inclusief de rotonde Kerkevealdplein (Losser)

Gemeentelijk beleid dimmen

De gemeente kiest ervoor om bij natuurlijke vervangingsmomenten over te gaan op dimmen bij de lampen met hogere vermogens zoals bij doorgaande wegen/invalswegen. De gemeente kiest hier vaak niet voor in woonwijken wanneer er LED met een laag vermogen wordt toegepast (circa 15Watt). 

Moderne aansturingstechnieken maken het mogelijk flexibel te schakelen en te dimmen op afstand. Losser is voornemens bij grootschalige vervangingen over te stappen op dergelijke systemen. Dan kunnen passende dimregimes worden getest per gebied of per wegvak. 

Argumenten

• De gemeente wil onnodig licht en energieverbruik voorkomen en hierin het goede voorbeeld geven.
• De ervaring is dat bewoners en weggebruikers het verschil niet zien tussen de gedimde en ongedimde situatie.
• De gemeente streeft naar gelijkmatige verlichting conform de adviesrichtlijn. Dimmen van de verlichting heeft geen negatieve impact op de gelijkmatigheid van verlichting.

Kosten van dimmen

• De meerkosten van dimmen verdienen zich bij de hogere vermogens terug door de besparing in energiekosten en de levensduurverlenging van de verlichting.
• De gemeente investeert niet in dimmen als de zogenaamde ′total cost of ownership′ negatief is (dus alle kosten en baten over de gehele levensduur meetellend). 

Dimregime

In de toekomst zal het dimregime flexibel zijn per wegvak en desgewenst per mast met moderne aansturingssytemen. De gemeente Losser heeft op enkele doorgaande wegen met statisch dimmen het volgende dimregime aangebracht:

• tot 22.00 uur: lichtniveau 100% 
• van 22.00 tot 0.00 uur: lichtniveau 70% 
• van 0.00 tot 5.00 uur: lichtniveau 50% 
• van 5.00 tot 6.00: lichtniveau 70%
• vanaf 7.00 uur tot er voldoende daglicht is: lichtniveau 100%

Foto: de gemeente heeft sinds 2012 nieuwe verlichting op doorgaande wegen dimbaar uitgevoerd. (Hoofdstraat Overdinkel)