Lantaarnpalen en duurzaamheid

Lantaarnpalen oftewel lichtmasten

Er zijn diverse soorten lantaarnpalen op de markt. Staal, aluminium, kunststof en zelfs houten masten zijn verkrijgbaar. Hun eigenschappen variëren. Het is lastig te zeggen welk materiaal het duurzaamst is over de totale levensduur. De gemeente Losser kiest bij de aanschaf van nieuwe lantaarnpalen op dit moment voor aluminium. Zie meer onderaan bij ′Duurzaam materiaalgebruik′. 

Vormgeving lantaarnpalen - beeldkwaliteit

Bij daglicht is de vormgeving medebepalend voor de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving. Om die reden kiest de gemeente in sommige gebieden speciale lantaarnpalen en armaturen. Bekend zijn de lantaarnpalen met antieke uitstraling in het centrumgebied. Ook de invalswegen zijn voorzien van een bijzonder ontwerp. Op bijzondere plekken kan de gemeente zelfs een eigen, passende lantaarnpaal laten ontwerpen. Losser kiest in zijn algemeenheid voor ′sober en doelmatig′.

Foto: de invalswegen in de gemeente krijgen op het moment van vervanging een specifiek ontwerp met rondingen om het verwelkomende karakter te versterken. (Overdinkel)

Levensduur

Een lantaarnpaal oftewel lichtmast gaat vaak 40 jaar mee. Omdat een armatuur 20 jaar meegaat, wordt het armatuur vaak 1 keer gewisseld. Het is mogelijk om op dezelfde mast van conventionele naar LED verlichting over te schakelen.

Wanneer de mast 40 jaar oud is, en er is nog geen reden voor vervanging, dan wordt de kwaliteit gecontroleerd, bijvoorbeeld met een stabiliteitsmeting. Wanneer de leverancier de kwaliteit blijft garanderen, kan de gemeente ervoor kiezen de mast langer te behouden gedurende bijvoorbeeld 5 jaar.

Onderhoud, reparatie en stroomvoorziening

De gemeente heeft 4400 lantaarnpalen (mei 2016). Net als de armaturen worden vervangingsachterstanden ingelopen middels het vervangingsplan vanaf 2016. 

Alle lantaarnpalen zijn aangesloten op een combikabel van de netwerkbeheerder. Op een kleine uitzondering na heeft de gemeente Losser geen electriciteitsnetwerk in eigendom. Het ontsteken van de lampen gaat via het zogenaamde TF signaal van de netwerkbeheerder. 

Lees meer in storingen en onderhoud.

Foto 1: in oudere dorpskernen wordt vaak voor een antiek uitziend armatuur met lantaarnpaal gekozen. 

Foto 2: Losser kiest voor aluminium bij de aanschaf van nieuwe lantaarnpalen.

Foto 3: Deze aluminium lage lantaarnpaal van 4 meter hoog heeft een vlak maar rondstralend armatuur. Deze gebruikt Losser in woongebieden om de omgeving mee te verlichten zonder de slaapverdiepingen aan te lichten. 

Beleid omtrent het monteren van objecten aan lantaarnpalen

Het beleid van de gemeente is dat in principe er geen objecten aan gemeentelijke lantaarnpalen mogen worden bevestigd anders dan het beoogde gemeentelijke verlichtingsarmatuur. Uitzonderingen hierop zijn wegmeubilair en lichtmastreclames. Voor specifieke incidentele acties dient de initiatiefnemer vooraf contact te zoeken met de gemeente.

Ook voor kerstverlichting geldt dat deze niet zonder toestemming aan lantaarnpalen gehangen kan worden en ook stroom voor kerstboomverlichting kan niet zonder toestemming afgenomen worden van het gemeentelijke netwerk voor openbare verlichting.

Duurzaam materiaalgebruik

De gemeente Losser vindt materiaalgebruik een belangrijk aandachtspunt. Bij het beoordelen van de duurzaamheid van armaturen én lantaarnpalen wordt naar de gehele cyclus gekeken van winning, productie, gebruik, verwijderen en hergebruik van materialen. 

Er worden afspraken gemaakt met de leveranciers over duurzaamheid. Hierbij worden ook erkende inzamelaars en verwerkers betrokken zodat defecte of afgeschreven lampen milieuvriendelijk worden verwerkt.

Als er nieuwe lantaarnpalen worden geplaatst, dan kiest de gemeente tussen de diverse beschikbare materialen, op basis van kosten, onderhoudsgemak en duurzaamheid in brede zin. Op dit moment worden vooral aluminium gekozen vanwege veiligheid, onderhoud en hergebruik. De gemeente denkt vooraf na over welke milieuvriendelijke oppervlaktebescherming, schilderwerk en schoonmaak mogelijk is.

Smart lighting

Losser wil bij nieuwe verlichting in alle gebiedstypen (behalve wellicht de woonwijken) nieuwe technieken gaan toepassen waarmee:

• de lampen op afstand aangestuurd kunnen worden
• er bij een storing automatisch een melding binnenkomt
• het dimregime eenvoudig kan worden aangepast (dit maakt het testen van nieuwe dimschema′s mogelijk)
• diverse meetsensoren toegevoegd kunnen worden bijvoorbeeld voor verkeersdrukte maar ook luchtkwaliteit

Botsvriendelijke masten

Op de markt zijn zogenaamde ‘botsvriendelijke masten’ verkrijgbaar. De constructie beweegt met de auto mee of breekt zelfs helemaal af waardoor de auto minder abrupt tot stilstand komt. Aangezien voorkomen beter werkt dan genezen, kiest de gemeente voor zoveel mogelijk infrastructurele maatregelen om botsingen te voorkomen. Er zijn tot op heden geen botsvriendelijke masten toegepast.